Oedeemfysiotherapie

Wat is Oedeemtherapie?

Oedeemtherapie is een behandelmethode die zich richt op het verminderen van overtollig vocht in het lichaam, wat kan leiden tot zwelling (oedeem). Dit gebeurt wanneer de hoeveelheid vocht in het lichaam abnormaal is of de verdeling van het vocht verstoord is. Symptomen van oedeem zijn onder andere spanning van de huid, een zwaar gevoel, en een toename in omvang van het getroffen lichaamsdeel.

Ons lichaam bestaat voor ongeveer 50-65% uit vocht, dat zich bevindt rond de lichaamscellen, bloedbanen, lymfebanen en hersenbanen. Dit vocht speelt een cruciale rol in verschillende lichaamsprocessen, zoals het transporteren van hormonen, immuunreacties en het uitwisselen van stoffen.


De rol van de Oedeemtherapeut

De oedeemtherapeut is een fysiotherapeut die naast de reguliere opleiding tot fysiotherapeut een aanvullende specialisatie heeft gevolgd in oedeemtherapie. Deze specialist richt zich op het verbeteren van de circulatie en het verminderen van vochtophopingen met behulp van specifieke technieken.

Speciale technieken in oedeemtherapie: De oedeemtherapeut maakt gebruik van verschillende technieken om oedeem te behandelen en het lichaam te helpen overtollig vocht af te voeren. Deze technieken omvatten:

  • Manuele lymfdrainage: een zachte massagetechniek die helpt om vocht via de lymfebanen af te voeren.
  • Compressietherapie: het gebruik van compressieverbanden of -kousen om de zwelling te verminderen.
  • Aanmeten van Therapeutische elastische Kousen (TEK): 
  • Lymftaping: het aanbrengen van speciale tape om de circulatie te verbeteren.
  • Fascietechnieken: technieken om de beweging van het bindweefsel (fascia) te bevorderen.
  • Oefentherapie: gerichte oefeningen om de circulatie te stimuleren en het herstel te bevorderen.
  • Ademhalingsoefeningen: technieken die helpen bij het verbeteren van de lymfe- en bloedcirculatie door middel van diepe ademhaling.

Daarnaast geeft de oedeemtherapeut advies over leefregels en een gezonde levensstijl om het vochtbeheer te ondersteunen.


Wat behandelt de oedeemtherapeut? De oedeemtherapeut behandelt verschillende vormen van oedeem, waaronder:

  1. Primair lymfoedeem: Aangeboren lymfaandoening waarbij de lymfebanen niet goed functioneren.
  2. Secundair lymfoedeem: Lymfoedeem veroorzaakt door een andere aandoening, zoals een operatie of bestraling.
  3. Traumatisch oedeem: Zwelling veroorzaakt door ontstekingen, infecties, kneuzingen of operaties.
  4. Lipoedeem: Een chronische aandoening waarbij vetweefsel zich abnormaal ophoopt, vaak in de benen.
  5. Veneus oedeem: Zwelling door slechte werking van de veneuze bloedvaten, vaak na trombose of bij spataderen.
  6. Littekens: Oedeem dat kan ontstaan door de aanwezigheid van littekenweefsel na een operatie of verwonding.


Therapeutische Elastische Kousen in Oedeemtherapie

Therapeutische elastische kousen (TEK) zijn een veelgebruikte behandelingsmethode in oedeemtherapie, vooral bij de behandeling van oedeem en lymfoedeem. Deze kousen hebben als doel de zwelling te verminderen door compressie uit te oefenen op de aangedane lichaamsdelen, zoals de benen, armen of buik. Dit helpt de lymfe- en bloedcirculatie te verbeteren en voorkomt dat vocht zich ophoopt in de weefsels.


Hoe Werken Therapeutische Elastische Kousen?

De therapeutische elastische kousen werken door gerichte compressie uit te oefenen op het getroffen gebied. De compressie zorgt ervoor dat het overtollige vocht (oedeem) naar de juiste kanalen, zoals de lymfebanen, wordt geduwd en vervolgens afgevoerd. Dit bevordert de circulatie, helpt het lymfestelsel te functioneren en voorkomt verdere vochtophoping.


Er zijn verschillende soorten therapeutische elastische kousen, afhankelijk van de intensiteit van de compressie en het type oedeem:

  • Lichte compressie wordt vaak gebruikt bij milde zwelling.
  • Zwaardere compressie is nodig bij ernstiger oedeem, zoals bij lymfoedeem.


Toepassing van Therapeutische Elastische Kousen

Therapeutische elastische kousen worden vaak gebruikt bij de volgende oedeemtypes:

  1. Lymfoedeem: Bij primaire of secundaire lymfoedeem, waarbij de lymfebanen niet goed functioneren of beschadigd zijn, kunnen kousen helpen om de zwelling te verminderen.
  2. Veneus oedeem: Bij oedeem veroorzaakt door slechte veneuze circulatie (bijvoorbeeld na trombose of bij spataderen), kunnen kousen de bloedcirculatie verbeteren en de ophoping van vocht voorkomen.
  3. Postoperatief oedeem: Na een operatie kan het dragen van therapeutische elastische kousen helpen om het herstel te versnellen en de zwelling te verminderen.


Voordelen van Therapeutische Elastische Kousen:

  • Verminderen zwelling: Door compressie wordt vocht uit de weefsels geduwd, wat helpt de zwelling te verminderen.
  • Verbeteren circulatie: Het dragen van elastische kousen bevordert zowel de veneuze als lymfatische circulatie, wat helpt bij het afvoeren van overtollig vocht.
  • Voorkomen verergering van oedeem: Elastische kousen helpen om het oedeem onder controle te houden en verdere ophoping van vocht te voorkomen.
  • Verhogen mobiliteit en comfort: Ze bieden ondersteuning en kunnen helpen bij het verbeteren van de mobiliteit door de zwelling te verminderen.


Wanneer en Hoe Lang Draag Je Ze?

De duur van het dragen van therapeutische elastische kousen varieert afhankelijk van de ernst van het oedeem en het advies van de oedeemtherapeut. Meestal wordt aanbevolen om ze dagelijks te dragen, vooral overdag, en ze 's nachts uit te trekken. Het is belangrijk om de kousen goed aan te trekken en te zorgen voor de juiste maat en compressie.

Consult bij een Oedeemtherapeut

Een oedeemtherapeut kan helpen bij het meten en aanmeten van de juiste therapeutische elastische kousen, afgestemd op de specifieke behoeften van de patiënt. Ze kunnen ook advies geven over het dragen en onderhouden van de kousen, en over aanvullende behandelingen zoals manuele lymfdrainage of oefentherapie.


Conclusie

Therapeutische elastische kousen zijn een effectieve en veelgebruikte behandelingsoptie voor mensen met oedeem en lymfoedeem. Ze helpen de zwelling te verminderen, de circulatie te verbeteren en de algehele symptomen van oedeem te verlichten. In combinatie met andere therapieën, zoals manuele lymfdrainage en oefentherapie, kunnen ze de kwaliteit van leven aanzienlijk verbeteren voor mensen die lijden aan deze aandoeningen.