Down Under: de In’s en Out’s van bekkenbodemklachten bij sporters.

Thema: Urineverlies tijdens het hardlopen

Hardlopen brengt soms ongewenste ongemakken met zich mee waar je misschien liever niet over praat. Vanwege schaamte, het gevoel dat je de enige bent of omdat een oplossing ver weg lijkt. In Down Under bespreek ik deze keer het onderwerp: Urine-verlies tijdens het hardlopen.

Urine incontinentie (UI) is het verliezen van urine op een ongewenst moment en een ongewenste plaats. 25-50% van de vrouwen heeft last een vorm van UI, dit percentage stijgt met het toenemen van de leeftijd. Het percentage mannen dat last heeft van UI ligt veel lager, de reden hiervan is dat vrouwen een kortere plasbuis hebben dan mannen en daarnaast speelt mee dat het doormaken van een zwangerschap en een bevalling een grote aanslag zijn op de bekkenbodem van een vrouw en daarmee het risico op UI vergroten.

Er zijn verschillende vormen van UI. De meest voorkomende vorm is Stress Urine Incontinentie (SUI). SUI ontstaat op buikdruk verhogende momenten, zoals hardlopen, het bekende trampoline springen of niezen. Om op deze momenten droog (oftewel continent) te kunnen blijven is heb belangrijk dat de bekkenbodemspieren goed functioneren. Wanneer dit niet het geval is dan kun je urine verliezen, ook en misschien juist wel tijdens het hardlopen.

Hoe zit dat nou met de buikdruk en waarom verliezen we dan juist tijdens het hardlopen?

Allereerst buikdruk. Buikdruk bouwen we op, op het moment dat onze spieren niet of onvoldoende in staat zijn om onze wervelkolom te beschermen. Dit beschermingsmechanisme is erg functioneel want door je wervelkolom lopen zenuwen waarmee we ons lichaam aansturen. Echter die buikdruk geeft ook druk op de blaas. In principe is er niets aan de hand wanneer de bekkenbodem spieren sterk genoeg zijn om onze plasbuis af te sluiten op het moment dat er buikdruk en dus druk op de blaas ontstaat.

Er zijn diverse oorzaken waardoor we urine verliezen tijdens het hardlopen of op andere buikdruk verhogende momenten. De meest voor de hand liggende reden is dat de bekkenbodemspieren niet sterk genoeg zijn om de plasbuis af te sluiten.  Echter het kan ook zo zijn dat we onbewust onze bekkenbodemspieren gedurende de hele dag veel aanspannen. Hier zijn bekkenbodemspieren niet voor gemaakt en dus treedt er vermoeidheid in deze spieren op. Een vermoeide bekkenbodemspier is onvoldoende in staat om de plasbuis af te sluiten op het moment dat de buikdruk verhoogd wordt. En kan dus een reden zijn dat we urine verliezen. Daarnaast kan een aangespannen spier simpelweg niet nog meer aanspannen, om de plasbuis af te sluiten op het moment dat de druk verhoogd wordt.

Naast deze redenen kan het ook zijn dat je onbewust meer buikdruk opbouwt dan nodig is, waardoor de bekkenbodemspieren ook zwaarder belast worden. Dit kan het risico op UI vergroten. Daarbij kan het opbouwen van buikdruk i.c.m. bekkenbodemspieren die deze druk niet op kunnen vangen na een zwangerschap, bevalling, of bij overgewicht ook het risico op een verzakking vergroten.

Professionele hulp

Afhankelijk van de oorzaak kan een oplossing worden gezocht. Een bekkenfysiotherapeut kan daarbij helpen. ‘Door middel van oefeningen kun je de bekkenbodemspieren versterken of juist ontspanning creëren. Wel is het belangrijk om eerst goed te weten wat de oorzaak van het urine verlies is, want met onjuiste oefeningen kun je het probleem mogelijk verergeren en dat is niet wat je wilt.

Het aantal vrouwen met ongewenst urineverlies dat professionele hulp inschakelt is echter klein. Veel vrouwen nemen het voor lief dat zij met een natte broek lopen of vermijden sporten in het geheel. ‘Je geeft natuurlijk niet graag toe dat je in je broek plast, want we zijn opgevoed met de gedachte dat je regie over je lichaam hoort te hebben. Zodra mensen dat verliezen, brengt dat schaamte met zich mee. Sommige vrouwen lopen al jaren met klachten rond. Dat is zonde als je je bedenkt dat het in veel gevallen een probleem is dat verholpen kan worden.

Wanneer je jezelf herkend in deze klacht dan hoop ik dat dit je mag inspireren om er over te praten en ook hierin voor jezelf te zorgen, want je bent echt niet alleen en vaak zijn er tal van mogelijkheden om er iets aan te doen.

Sportieve groet,

Els Boersma - MSC Bekkenfystioherapeut